Podsumowanie projektu "Digitalizacja i konserwacja ksiąg z lat 1865-1902 z prawosławnej parafii św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku"

Serdecznie zapraszamy w dniu 12 grudnia 2014 r. o godz. 11.00 do Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku, ul. Św. Mikołaja 5, na podsumowanie projektu pt. "Digitalizacja i konserwacja ksiąg z lat 1865-1902 z prawosławnej parafii św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku" realizowanego przez Uniwersytet w Białymstoku i Bibliotekę Uniwersytecką im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku oraz Prawosławną Diecezję Białostocko-Gdańską i Fundację „Oikonomos”. Projekt został dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałka Województwa Podlaskiego.

Księgi wybrane do digitalizacji są jedynymi z zachowanymi do dziś księgami o charakterze metrykalnym, powstałymi w ramach funkcjonowania parafii św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku przed 1915 r. Oprócz nich parafia nie posiada dziś żadnych podstawowych ksiąg metrykalnych, takich jak księgi ochrzczonych, poślubionych i zmarłych z XIX i początków XX w. Zostały one najprawdopodobniej wywiezione w sierpniu 1915 r., podczas wielkiej ewakuacji miasta przeprowadzonej przez władze rosyjskie przed zbliżającymi się do Białegostoku wojskami niemieckimi. W tym czasie wywieziono w głąb Rosji całą dokumentację aktową miejscowych urzędów (w tym magistratu), park maszynowy białostockich fabryk oraz tysiące mieszkańców miasta, głównie pracowników administracji państwowej pochodzenia rosyjskiego.

W związku z tym współcześni badacze przeszłości miasta, genealodzy lub osoby poszukujące informacji metrykalnych do celów urzędowych lub sądowych, są w bardzo trudnej sytuacji. Jedynym źródłem danych osobowych, a także materiałem źródłowym do badania dziejów prawosławnych mieszkańców Białegostoku przed 1915 r., są wyselekcjonowane księgi protokołów przedślubnych.Wartość ksiąg i wyjątkowość znajdujących się w nich informacji powoduje, że są one często udostępniane czytelnikom. W wyniku tego są one narażone na najróżniejsze procesy destrukcyjne związane z użytkowaniem. Dlatego też przeprowadzenie wstępnej konserwacji zabezpieczającej oraz wykonanie pełnej digitalizacji ksiąg spowolni procesy destrukcyjne oraz pozwoli na wyłączenie ich z tradycyjnego udostępniania czytelnikom, przy jednoczesnym powszechnym ich udostępnieniu w formie cyfrowej na platformie Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej.

W ramach realizacji projektu:

• na potrzeby procesu digitalizacji materiałów archiwalnych doposażono Pracownię Digitalizacji Zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku w nowy aparat z zestawem obiektywów oraz komputer do obróbki graficznej,
• poddano konserwacji, zdigitalizowano i udostępniono w Internecie 7 ksiąg (200 stron każda, łącznie ponad 1400 kart i 2800 stron) - materiałów archiwalnych o wysokiej wartości
• udostępniono w Internecie, do bezpłatnego wykorzystania, materiał do badań historycznych, językoznawczych, kulturoznawczych, religioznawczych, genealogicznych z lat 1865-1902
• utrwalono i zabezpieczono dokumenty świadczące o wielokulturowym dziedzictwie miasta i regionu, a także promujące wielokulturowość Podlasia na skalę krajową, a nawet ogólnoświatową (użytkownicy Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej są zlokalizowani na terenie całego kraju, a także poza nim).

Wszystkie zainteresowane osoby zapraszamy na piątkowe spotkaniu, na którym zaprezentujemy księgi poddane konserwacji i digitalizacji, a także sprzęt zakupiony w ramach projektu.