Fundacja Oikonomos
2021.12. 14
ks. Jarosław Jóźwik

Biblia Matfieja Dziesiątego jest już Supraślu


Staraniem Akademii Supraskiej, dzięki uprzejmości Pani Dyrektor Instytutu Polskiego w Sankt Petersburgu Ewy Ziółkowskiej dotarły do Supraśla ofiarowane przez Mecenasów i Wydawców (przede wszystkim Fłorentina Panczenko, Anatolija Aleksiejewa i Artioma Ĺťukowa) egzemplarze reprintu Biblii Matfieja Dziesiątego, wspaniałego pomnika prawosławnego piśmiennictwa państwa polsko-litewskiego, z towarzyszącym drugim tomem, zawierającym głębokie studia i katalog iluminacji. Ukazał się on rok temu w Petersburgu w limitowanej edycji 416 egzemplarzy, z czego do Polski trafiło 12.

Matfiej Joanowicz Dziesiąty, pochodzący z Toropca, w 1502 roku zaczął w Wilnie imponującą pracę nad biblijno-liturgicznym kodeksem, zawierającym część ksiąg Starego Testamentu, cały Nowy Testament oraz wybór tekstów liturgicznych i normatywnych (ustaw). Wkrótce przeniósł się do nowo zbudowanego monasteru w Supraślu i ukończył swe dzieło 21 lutego 1507 roku: въ манастыри Пречистыа БлаговѣщенiĐ°, нарицаемым Супряслѣ, въ дръжавѣ благовѣрнаго и христолюбиваго вельможи Александра Ходкевича при създатели тоя обители игуПоно Пафнотiи (w monasterze Zwiastowania Przeczystej, zwanym Supraśl, we włościach pobożnego i miłującego Chrystusa wielmoży Aleksandra Chodkiewicza, przy założycielu tego wspólnego domu ihumenie Pafnucym).

Po śmierci twórcy rękopis pozostawał w supraskim monasterze do ok. 1848 r., kiedy to zabrał go do Rygi o. Paweł Dobrochotow, skąd trafił do Petersburga do zbiorów Izmaiła Srezniewskiego, które w 1911 r. przeszły do Biblioteki Rosyjskiej Akademii Nauk. Wraca teraz do Supraśla w postaci pięknego reprintu.

Zgodnie z wyrażoną w autobiograficznej notce wolą tego wybitnego artysty, który jest pierwszym znanym z imienia kopistą i iluminatorem supraskim, znawcą muzyki bizantyńskiej, założycielem monastyrskiego skryptorium, wspomnijmy go w swojej modlitwie:
Помяни, Господи, душу успошего раба Твоего писца Матфеа и всѣхъ сродникъ Его!

A oto dane wydawnicze i link do edycji:

Библия Матфея Десятого 1507 гОда. ИС собрания Библиотеки РОссиКскОК акадоПии наук: в 2 тт. Т. 1: Факсимильное воспроизведение рукописи БАН, собр. И. И. Срезневского, II. 75(24.4.28) / Подгот. иСд. и иссНод. А. А. АНоксоов (отв. ред.), А. Е. Жуков, Ф. В. Панченко. — СПб.: ИСд. Пушкинского Дома, 2020. — 1116 с. — ISBN 978-5-87781-075-4; Т. 2: Исследования и материалы / Подгот. иСд. и иссНод. А. А. АНоксоов (отв. ред.), А. Е. Жуков, Ф. В. Панченко. — СПб.: ИСд. Пушкинского Дома, 2020. — 264 с. — ISBN 978-5-87781-077-8

Linki:
http://postkomsg.com/reading_room/227714/
http://postkomsg.com/reading_room/227715/